Gỏi củ hũ dừa là món ăn “xa xỉ” của người dân tỉnh Bến Tre bởi muốn chế biến, người ta phải đốn một cây dừa để lấy phần non trắng muốt trên thân cây. Sự cầu kỳ và là nét văn hóa đặc trưng của người dân nơi đây khiến món ăn đã được bình chọn là Ẩm thực tiêu biểu Việt Nam.
Vừa qua, Hiệp hội Văn hóa Ẩm thực Việt Nam (VCCA) tổ chức Lễ trao chứng nhận 121 món ẩm thực tiêu biểu giai đoạn I – 2022 trong Đề án “Xây dựng và phát triển Văn hóa Ẩm thực Việt Nam thành thương hiệu Quốc gia”.
Trong đó, tỉnh Bến Tre được vinh danh món gỏi củ hũ dừa tôm thịt là Ẩm thực tiêu biểu Việt Nam. Đây là niềm tự hào của người dân xứ sở dừa, bởi món ăn này không chỉ là đặc sản, nó còn là nét văn hóa được truyền tiếp từ thế hệ này sang thế hệ khác.
Nếu du khách đến Bến Tre, du khách sẽ thấy khắp các đường quê, ngõ xóm đều là thiên đường của dừa. Đi đâu du khách cũng bắt gặp những cây dừa cao vút, tỏa bóng râm mát và cho trái sai trĩu trịt. Dừa là là loại quả không thể thiếu trong đời sống của người dân Bến Tre, mang nét đặc trưng, biểu tượng của Bến Tre. Cũng vì thế mà hầu như các món ăn nơi đây đều có nêm vị dừa để tăng hương vị. Tuy nhiên, món gỏi cổ hũ dừa không phải lúc nào cũng có thể được thưởng thức. Đây là món đặc sản mà người dân thường dùng để đãi khách quý.
Món ăn này bình dị vì cách làm vô cùng đơn giản nhưng cao sang vì củ hũ dừa vốn là phần non nhất trên đọt cây dừa, có màu trắng muốt cùng vị ngọt thanh mát và muốn lấy được củ hũ dừa thì chúng ta phải đốn hạ cả nguyên một cây dừa.
Món ăn này thường có tại các điểm du lịch, những nhà hàng, quán ăn sang trọng tại Bến Tre và thường được dùng vào dịp đãi khách, đãi tiệc. Nguyên liệu cho món gỏi củ hũ dừa tôm thịt gồm có: củ hũ dừa, tôm sú, thịt ba chỉ, rau răm, đậu phộng rang, hành tím phi, cà rốt, nước cốt chanh, đường, nước mắm, tỏi, ớt. Đầu tiên, người nấu phải xắt củ hũ dừa thành miếng dài nhỏ vừa ăn, sau đó đem ngâm trong nước lạnh có pha một ít nước cốt chanh để củ hũ dừa luôn giữ được màu trắng.
Kế tiếp là luộc chín tôm sú và thịt ba chỉ rồi đem tôm sú lột bỏ đầu, vỏ còn thịt ba chỉ xắt lát mỏng vừa phải và cà rốt thì đem xắt sợi nhỏ. Quan trọng nhất là lúc trộn gỏi, phải pha một chén nước cốt chanh đường với vị chua ngọt đậm đà, sau đó trộn nhẹ nhàng vào hỗn hợp gồm: củ hũ dừa, tôm sú, thịt ba chỉ, cà rốt và rau răm sao cho gia vị thấm đều. Lúc trình bày để gỏi vào một chiếc dĩa, trên cùng rắc thêm đậu phộng rang, hành tím phi, món gỏi này nếu dùng kèm nước mắm tỏi ớt và bánh phồng tôm thì sẽ càng hấp dẫn hơn.
Gỏi củ hũ dừa tôm thịt không chỉ quyến rũ thực khách bởi hình thức trình bày bắt mắt, mang nhiều màu sắc, từ màu trắng của củ hũ dừa, màu đỏ của cà rốt đến màu xanh của rau răm mà hương vị lại còn rất đậm đà, dễ ăn và thanh mát. Đó cũng là lý do vì sao món ăn này thường xuất hiện trong thực đơn của các bữa tiệc như: đám cưới, đám giỗ, đám thôi nôi,… hay đơn giản là những buổi họp mặt, đãi khách tại miền sông nước Xứ Dừa này.
Một món ăn đã làm hấp dẫn thực khách ngay cái nhìn đầu tiên và khi thưởng thức thì lưu luyến mãi không thôi bởi vị chua ngọt trong từng miếng củ hũ dừa, sự giòn dai của tôm tươi, vị bùi béo của thịt ba chỉ kết hợp cùng mùi thơm đặc trưng của rau răm, hành tím phi, đậu phộng rang thì chỉ có thể là gỏi củ hũ dừa tôm thịt tại Bến Tre mới có.
