Tính đến hết năm 2017, cả nước có gần 700 chuỗi liên kết giá trị nông sản, khoảng 50% trong số này hoạt động hiệu quả.
Chuỗi giá trị nông sản: Còn nhiều góc tối
Đã có hàng loạt những chính sách của Nhà nước hướng tới việc sản xuất nông nghiệp theo chuỗi giá trị như các Quyết định 62, Quyết định 210, Quyết định 889…với mục tiêu:
Phát triển chuỗi giá trị nông sản ở Việt Nam nhằm cải thiện tiếp cận thị trường, giảm tình trạng giải cứu nông sản khi nguồn cung dư thừa, vượt quá nhu cầu; Tăng giá trị của từng giai đoạn từ sản xuất-chế biến-kho bãi-vận chuyển-phân phối.
Tuy nhiên, theo nhận định của giới chuyên gia thì những chuỗi giá trị nông sản hiện nay chưa được minh bạch, còn nhiều góc tối nên không thể giám sát hoạt động của toàn chuỗi, và những bộ phận chiếm ưu thế còn có thể lũng đoạn để hưởng lợi nhiều hơn những khâu khác.
Ông Nguyễn Hữu Nam -Giám đốc kỹ thuật dự án Blockchain GCA3.0 Nông nghiệp sạch toàn cầu (GCA), phân tích: “Ví dụ cà phê trên thị trường thường bán với giá gấp nhiều lần so với những gì người nông dân được trả tiền, vì các lái buôn thường báo cáo mức giá mà họ bán được thấp hơn so với thực tế”. Và thực tế này đang diễn ra ở mọi lĩnh vực sản xuất nông nghiệp.
Đại biểu Quốc hội Trần Hoàng Ngân (Đoàn TP.HCM) nêu thực tế đáng suy ngẫm: “Chúng ta đang thực hiện liên kết 4 nhà: Nhà nước, nhà khoa học, nhà nông và nhà doanh nghiệp. Trong liên kết, người nông dân đang bị yếu thế, tình trạng ép giá vẫn diễn ra và người nông dân luôn bị thua thiệt”.
TS Đào Thế Anh -Phó Chủ tịch Hội Khoa học phát triển nông nghiệp-nông thôn Việt Nam (Phano), nhận định: Tình hình phát triển chuỗi giá trị nông sản vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế, chi phí đầu vào quá cao do lạm dụng phân bón, nước và thuốc bảo vệ thực vật; Chất lượng thấp do sản xuất manh mún, quy trình kỹ thuật sai; Chi phí sau thu hoạch cao do giao dịch qua nhiều khâu trung gian.
Ứng dụng công nghệ để làm minh bạch toàn chuỗi
Ông Nguyễn Hữu Nam -Giám đốc kỹ thuật dự án Blockchain GCA3.0 Nông nghiệp sạch toàn cầu (GCA), cho biết: “Công nghệ Blockchain hứa hẹn cải thiện truy xuất nguồn gốc và đảm bảo sự minh bạch trong chuỗi giá trị nông nghiệp. Khả năng nhanh chóng dò tìm nguồn gốc của các sản phẩm sẽ là một công cụ vô giá trong bối cảnh mà thực phẩm bẩn đang trở thành mối đe dọa như hiện nay.
Lúc này, Blockchain có thể làm tăng giá trị minh bạch giữa nông dân và thị trường. Khi mỗi người tham gia chuỗi cung ứng báo cáo số liệu tương tự cho cả người gửi và người nhận hàng, thì giá trị thực sự của các mặt hàng nông sản cũng dễ dàng xác minh”.
Ông Vũ Trường Ca -CTCP công nghệ Lina Network, khẳng định: “Công nghệ blockchain có thể giải quyết vấn đề minh bạch thông tin trong sản xuất nông nghiệp, truy xuất nguồn gốc, quản lý chuỗi. Chi phí truy xuất nguồn gốc cũng giảm rất mạnh, thậm chí có thể là 0 đồng. Bởi lẽ chi phí cho bộ giải pháp này không tăng theo số lượng đơn vị sử dụng”.
Các giao dịch có thể được giám sát hiệu quả và truyền đạt trên toàn bộ chuỗi cung ứng khi kết hợp với công nghệ IoT (Internet of things-internet kết nối vạn vật), nhờ đó có thể ngăn chặn việc tước đoạt giá, đồng thời loại bỏ các trung gian và giảm phí giao dịch. Điều này có thể tạo ra giá cả hợp lý hơn và thậm chí giúp nông dân sản xuất quy mô nhỏ nắm giữ một phần lớn hơn giá trị cây trồng của họ so với hiện tại.
Trên thế giới, những mô hình được gọi là “trang trại thông minh” đã xuất hiện ở nhiều nơi. Đó được hiểu là một hình thức nông nghiệp bền vững nhằm nâng cao chất lượng môi trường. Một quy trình đồng bộ và khép kín từ nuôi trồng đến chế biến, tích hợp công nghệ vào việc điều khiển chu kỳ sinh học tự nhiên và tạo khả năng phát triển kinh tế trong hoạt động nông nghiệp.
Phạm Phước Vinh -Langmoi.vn
Vợ 62-Chồng 26: Vợ đại phẫu nhan sắc trẻ trung như tuổi 40, chồng bấm mí mắt
Hậu hôn nhân: 13 bài toán hóc búa cần khéo léo xử lý để có cuộc sống hạnh phúc
Đồng bằng miền Nam: Triều cường bủa vây, đô thị kiểu mẫu cũng không thoát ngập
