Trong cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư (4.0), thông qua internet kết nối vạn vật, trí tuệ nhân tạo, điện toán đám mây… con người sẽ chuyển hóa toàn bộ thế giới thực thành thế giới số. Theo đó, nông nghiệp (NN) 4.0 tập trung vào sản xuất thông minh dựa trên các thành tựu đột phá trong công nghệ thông tin, công nghệ sinh học, công nghệ nano.
NN 4.0 làm thay đổi phương thức quản lý
Nếu NN công nghệ cao là thay đổi phương thức sản xuất từ truyền thống sang hiện đại, thì NN 4.0 làm thay đổi phương thức quản lý, xây dựng quy trình sản xuất chính xác-tự động, và người quản lý không cần có mặt trực tiếp tại nông trại.
Bức tranh về NN 4.0 sẽ là một quy trình khép kín bằng công nghệ: Giống chất lượng cao, phân bón thông minh, thuốc trừ sâu thảo dược; Canh tác chính xác, chuẩn hóa lượng giống và giảm khí thải nhà kính; Tự động hóa khâu thu hoạch, bảo quản, vận chuyển và chế biến; Truy xuất nguồn gốc.
NN 4.0 đảm bảo tính chính xác, sử dụng cảm biến và các thuật toán thông minh để phân phối nước, phân bón và thuốc trừ sâu, đáp ứng cho cây khi cây thực sự cần, nhằm đảm bảo tính sinh lời, tính bền vững và bảo vệ môi trường, tiết kiệm chi phí và nâng cao sản lượng.
Tại những nước áp dụng NN 4.0 từ những năm 2000 như Mỹ, Canada, Hà Lan, Nhật Bản, Braxin… thì chi phí lao động chỉ chiếm 5% trong cơ cấu giá thành, trong khi ở Việt Nam hiện chiếm khoảng 50%. Đó là câu trả lời cho câu hỏi vì giá thành nhiều nông sản của Việt Nam quá cao.
Ở Việt Nam có NN 4.0 chưa ?
Dù chưa có một mô hình hoàn chỉnh đúng nghĩa, nhưng nhiều nông trại ở Việt Nam đã ứng dụng từng phần NN 4.0 vào quản lý và đạt được kết quả cao. Nhiều nhà nông đã mạnh dạn đầu tư ứng dụng thiết bị cảm biến nhằm số hóa các yếu tố như: Nước, phân, thuốc, độ ẩm, ánh sáng… rồi chuyển nó vào các thiết bị kết nối intenet, từ đó có thể quản lý từ xa qua máy vi tính, điện thoại thông minh.
Mô hình hợp tác giữa Viện Khoa học kỹ thuật nông nghiệp miền Nam (KHKTNN) với Công ty Cọp Sinh Thái sản xuất lúa gạo hữu cơ tại huyện Châu Thành (Trà Vinh) đã xuất khẩu được hàng ngàn tấn gạo hữu cơ theo tiêu chuẩn Mỹ, EU và Nhật Bản.
HTX Anh Đào (Đà Lạt-Lâm Đồng) ứng dụng công nghệ hệ thống giám sát và điều khiển nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng, thông gió và tưới nước, giám sát canh tác rau thông minh, sản lượng tiêu thụ nội địa bình quân 50.000 tấn/năm và 4.000 tấn xuất khẩu, doanh thu hơn 10 triệu USD/năm.
Thương hiệu chuối 3T (Khoái Châu-Hưng Yên) với quy mô 200ha chuối tiêu hồng, chuối tây; 600ha chuối của Công ty Huy Long An cũng áp dụng thành công công nghệ cao. Chuối 3T và chuối Huy Long An vào siêu thị, xuất sang Trung Quốc và các thị trường khó tính như Nhật Bản, châu Âu. Trung bình mỗi năm, Công ty 3T đạt doanh thu gần 30 tỷ đồng, tạo việc làm cho 40 lao động với mức lương 4,5 triệu đồng/người/tháng.
Công ty VIFARM áp dụng sản xuất rau sạch ứng dụng công nghệ thủy canh hồi lưu – Hydroponic (tại Bà Rịa-Vũng Tàu và Lâm Đồng). Đó là các công nghệ tưới tiêu nhỏ giọt, công nghệ đèn LED, thiết bị kiểm soát nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng, thông số môi trường. Nhờ đó, năng suất gấp 3 lần và giá thành bằng 1/2 so với sản xuất truyền thống.
Tập đoàn TH True Milk xây dựng trang trại bò sữa ứng dụng công nghệ chăn nuôi thông minh lớn nhất châu Á với quy mô hơn 45.000 con bò. Trung tâm Giống vật nuôi TP.HCM cũng áp dụng những công nghệ trên trong chăn nuôi bò sữa. Công ty TNHH Huy Long An (Long An) ứng dụng công nghệ số để tự động hóa thức ăn, nguồn dinh dưỡng… tại trang trại nuôi bò.
Nhà máy sản xuất trứng gà sạch ĐTK Phú Thọ (Tề Lễ, Tam Nông, Phú Thọ) với công suất 500.000 quả trứng mỗi ngày, có khả năng kiểm soát an toàn sinh học trong toàn bộ quy trình sản xuất trứng gà sạch, thời gian cung ứng sản phẩm từ khi gà đẻ tới hệ thống cửa hàng-siêu thị chỉ trong 24h.
Nhiều nhà cung cấp công nghệ ứng dụng
Phần mềm quản lý Nông Nghiệp thông minh Next Farm được phát triển bởi HOSCO, là đơn vị được vinh danh 3 lần Giải Sao Khuê do Hiệp hội doanh nghiệp CNTT Việt Nam bầu chọn. Next Farm ứng dụng web và mobile gồm các module chính: 1/Nhập liệu hệ thống: Vụ mùa, thức ăn, phân bón, công cụ dụng cụ; 2/Hệ thống cảnh báo sản xuất: Kế hoạch công việc, tiêm vaccine, lịch châm phân, quy trình sản xuất, ngày dự kiến thu hoạch; 3/Đánh giá tình trạng; 4/Khai thác dữ liệu Big Data.
CTCP Đại Thành triển khai phần mềm Agricheck tại Việt Nam. Olaff Juttner -CEO một tập đoàn lớn ở Đức, đánh giá: “Tôi tin tưởng rằng Hệ thống truy xuất nguồn gốc và chống hàng giả Agricheck do LOLO xây dựng sẽ đem lại giá trị cao nhất cho các sản phẩm NN của Việt Nam, giúp chúng tôi phân phối các sản phẩm NN của Việt Nam và các sản phẩm khác có nguồn gốc từ Việt Nam một cách dễ dàng”.
Http://www.gcaeco.com/ là sàn thương mại điện tử nông-thủy-hải sản-thực phẩm đầu tiên tại Việt Nam, sử dụng công nghệ truy xuất nguồn gốc bằng blockchain, là kênh bán hàng giúp người bán dễ dàng tìm kiếm và kết nối với người mua hay khách hàng có nhu cầu tại Việt Nam và quốc tế. Gcaeco.vn bao gồm chuỗi công nghệ: 1/Truy xuất hành trình sản phẩm; 2/Thanh toán nhanh bảo mật (Fast payment security); 3/Hợp đồng thông minh (Smart contract); 4/Internet kết nối vạn vật (IoT) qua cổng kết nối API.
Phạm Phước Vinh
Du lịch nông nghiệp: Đầu tư đúng để du lịch và nông nghiệp cùng phát triển
Sơ kết 5 năm tái cơ cấu nông nghiệp: Thành tích đáng khích lệ và thử thách phía trước
Trí tuệ nhân tạo-AI: Hỗ trợ kiểm toán phát hiện gian lận chi phí
