Khinh khí cầu được phóng vào tầng bình lưu của Trái đất đã ghi lại một loạt tiếng ồn bí ẩn, khi các nhà khoa học không thể xác định nguồn gốc của chúng, theo trang Live Science.
Những tiếng ồn, được phát hiện bởi các thiết bị chuyên dụng ở độ cao 21,3km so với bề mặt Trái đất, được gọi là sóng hạ âm vì chúng có âm vực thấp đến mức tai người không thể nghe thấy.
Theo đó, tiếng ồn nói trên được xác định không phải là âm thanh tần số thấp ‘ẩn giấu’ của sấm sét, sóng biển, âm thanh tên lửa phóng lên không gian, tuốc-bin gió hay thậm chí là của máy bay, tàu hỏa và ô tô. Điều này khiến các nhà khoa học cảm thấy ‘điên đầu’.
“Trong tầng bình lưu, có những sóng hạ âm bí ẩn xuất hiện vài lần mỗi giờ, được ghi nhận trong các chuyến bay của khinh khí cầu, nhưng nguồn gốc của những tín hiệu này hoàn toàn chưa được biết,” Daniel Bowman, nhà khoa học cấp cao tại Phòng thí nghiệm quốc gia Sandia ở New Mexico, trưởng nhóm nghiên cứu cho biết.
Bắt đầu cách bề mặt Trái đất khoảng 14,5 km và mở rộng lên đến độ cao khoảng 50 km, tầng bình lưu là lớp khí quyển phía trên tầng khí quyển của chúng ta. Chứa đầy ozone ngăn chặn tia cực tím, không khí mỏng và khô của tầng bình lưu là nơi máy bay phản lực và khí cầu thời tiết đạt đến độ cao tối đa, và tầng khí quyển tương đối yên tĩnh hiếm khi bị xáo trộn bởi nhiễu loạn. Phần lớn âm thanh thu được ở độ cao này bắt nguồn từ âm vang tần số cực thấp từ bề mặt Trái đất.
Từ những năm 1890, các nhà khoa học cũng như những nhà điều tra nghiệp dư đã tiến hành phóng các khinh khí cầu lên tầng bình lưu. Vụ phóng đầu tiên của các khinh khí cầu có khả năng thu thập âm thanh diễn vào cuối những năm 1940. Đây là một phần của thí nghiệm quân sự tối mật mang tên Dự án Mogul, được thiết kế để phát hiện âm thanh từ các vụ thử bom nguyên tử của Liên Xô vào cuối những năm 1940. Những khí cầu bí mật này sau đó đã hạ cánh xuống Roswell, New Mexico vào năm 1947, làm tiền đề cho những thuyết âm mưu liên quan tới UFO diễn ra tới tận ngày hôm nay.
Để thu thập âm thanh tại tầng bình lưu, các nhà nghiên cứu đã chế tạo một loạt khinh khí cầu kích thước khoảng 7m được làm bằng nhựa, có gắn các cảm biến sóng hạ âm gọi là microbarometer. Đáng chú ý, phần vỏ nhựa của khinh khí cầu cũng được trát thêm lớp bột than. Đặc tính sẫm màu của bột than cho phép ánh sáng Mặt trời đốt nóng không khí bên trong khí cầu, làm cho chúng có khả năng bay lơ lửng. Chúng tốn khoảng 50 đô la để chế tạo và một nhóm gồm hai người có thể chế tạo một chiếc trong khoảng 3,5 giờ.
Khi mặt trời chiếu vào những khinh khí cầu có màu tối, không khí bên trong nóng lên và khiến khí cầu lơ lửng. Việc tận dụng năng lượng Mặt trời thụ động này đủ để đưa những khinh khí cầu từ bề mặt lên độ cao hơn 20 km, tức cao gấp đôi độ cao mà máy bay thương mại thường hoạt động.
Bắt đầu với lần thả khinh khí cầu đầu tiên vào năm 2016, các nhà nghiên cứu đã gửi tổng cộng 50 khí cầu trời để lấy mẫu tiếng nổ và tiếng ồn của tầng bình lưu. Ban đầu, các nhà nghiên cứu bắt đầu ghi lại âm thanh từ các vụ phun trào núi lửa, nhưng họ cũng đã nghiên cứu các âm thanh khác mà họ thu được khi theo dõi các khinh khí cầu trên đường bay dài hàng trăm dặm bằng GPS.
Trong những chuyến bay này, các nhà nghiên cứu đã thu được âm thanh – những âm thanh bí ẩn không thể tìm ra được nguồn gốc. Các nhà khoa học có một số giải thích về những tiếng ồn bí ẩn này có thể là gì. Chúng có thể tới từ một dạng nhiễu loạn không khí chưa được phát hiện trước đó, hoặc có thể là một âm thanh từ bên dưới mặt đất đã trở nên bị biến đổi không thể nhận ra khi vang vọng tới tầng bình lưu. Các nhà nghiên cứu cho biết họ sẽ tiếp tục điều tra các âm thanh trong tầng bình lưu để làm rõ bí ẩn này trong thời gian tới.
