Ở tuổi U.80, NSND Bạch Tuyết vẫn giữ được vẻ trẻ khỏe, nhiệt huyết trong việc sáng tạo nghệ thuật. Nhận thấy thần sắc của “cải lương chi bảo”, nhiều nhãn hàng liên hệ mời bà quảng cáo cho thẩm mỹ viện, thực phẩm chức năng song luôn bị từ chối.

Nghệ sĩ xưa dễ lương thiện hơn

* Chào NSND Bạch Tuyết, ngày xưa khi cải lương cực thịnh, nghệ sĩ theo đuổi thể loại này có danh tiếng và cuộc sống sung túc, còn bây giờ lại khác, bà nghĩ sao?

– NSND Bạch Tuyết: Không hẳn sung túc nhưng rất bài bản. Ví dụ người bầu gánh hát phát hiện bạn có tài năng, lập tức họ sẽ đi tìm và đến nói chuyện với ba mẹ bạn. Họ ký hợp đồng, nhờ tác giả “đo ni đóng giày” cho bạn, với chất giọng này thì cần phối từng loại nhạc cụ như thế nào để tôn giọng bạn lên. Họ đầu tư tất cả cho bạn và ký hợp đồng trong mấy năm. Bản thân người nghệ sĩ không cần phải tranh đua, đây là sự lương thiện. Đó là sự khác nhau theo từng thời đại, nhưng tôi không nói ngày trước hay ngày nay tốt hơn.

Còn bây giờ, mỗi người tự viết, tự ca, tự bỏ tiền cho truyền thông khen, tự đăng lên, họ làm mọi cách để có view. Vậy thì sự trong sáng, lương thiện nằm ở đâu? Vậy nên mỗi thời đều có câu chuyện của nó, mình không thể trách thời nào, cũng không thể trách ai. Nhìn thấy cuộc sống như thế này, mình phải làm thế nào để thích nghi và không đánh mất chính mình, đó mới là bản lĩnh.

* Như NSND Bạch Tuyết chia sẻ, nghệ sĩ ngày nay đầu tư tiền bạc nhiều hơn. Nhưng có vẻ họ khó giữ được tiếng vang và vị thế trong lòng khán giả?

– Ví dụ ngày xưa, bạn thuộc một đoàn hát, tiền lương mà bầu gánh trả cho bạn sẽ dựa vào độ nổi tiếng. Ví dụ khán giả đến hỏi hôm nay có cô A hay anh C không, có thì tôi mới mua, không thì tôi trả vé. Đó là giá trị thật và dòng xoáy luân phiên. Bạn không cần suy nghĩ, chỉ cần biểu diễn thật tốt, giữ sức cho khỏe, mỗi sáng có mặt để tập tuồng cùng đoàn, mỗi tối xuất hiện để hát. Tức là bạn không cần phải lo toan, như hôm nay phải lên được bao nhiêu view. Tất cả điều đó nằm ngoài công việc của bạn. Vậy nên mình dễ lương thiện hơn.

Còn bây giờ tự mình lo hết, nhưng trách sao được, thế giới đang như vậy mà. Ngày trước bạn muốn nói gì, bạn phải đợi nhiều người lên tiếng rồi mới dám nói. Bây giờ chỉ cần một mình bạn lên tuyên bố trên YouTube, TikTok và các nền tảng, bỗng nhiên cả thế giới nhào vô, khen nức nở hoặc là chửi bạn không còn gì. Tôi bỗng nhiên thương thế giới hiện nay, con người nhập nhằng quá

* Ngày nay, có những nghệ sĩ đam mê cải lương thật sự, cố gắng nhiều nhưng khó tạo được chỗ đứng cho mình, NSND Bạch Tuyết có nghĩ họ bị thiệt thòi không?

– Không ai có thể trách rằng mình sinh nhầm thời đại, vì mình có biết bản thân sẽ được sinh ra đâu, hay ai sẽ là cha mẹ mình. Cái trước đó mình không biết, sau này khi ra đi cũng không. Vì thế, sự biết của con người và nhân loại rất mong manh. Vấn đề là bạn biết sự mong manh đó và bạn chừng mực với mình, chứ bạn không thể trách thế giới này.

* 2023 có nhiều mất mát cho nền cải lương Việt Nam với những tên tuổi lớn qua đời như NSND Diệp Lang, NSƯT Vũ Linh. Là một người hoạt động trong ngành, chứng kiến những người đồng nghiệp, người em từ lúc họ hoạt động sôi nổi cho đến khi họ ra đi, NSND Bạch Tuyết cảm thấy thế nào?

– Tôi không nghĩ như vậy, nghệ sĩ là ai, bạn cũng là một người trong nhân loại, bạn có quyền lực nào khác? 2-3 người nghệ sĩ như thế thì thế giới này ngừng, chết à? Tại sao cái chết của một đứa trẻ không được quan tâm giống như vậy? Cái chết của một người già đói kém nằm trên đường, sao không được quan tâm như thế?

Nếu quan tâm đồng đều, thì người đi chúng ta thắp nhang và chúng ta nói với bản thân rằng tương lai sẽ tới mình, vậy nên hãy sống đàng hoàng đi. Nhưng ai đã đến nghĩa là sẽ đi, đây không phải cái đầu tiên cũng không phải cái cuối cùng, hay là vì cải lương mà mình phải như thế này và với cái khác mình phải như thế đó. Xin lỗi nghệ sĩ cải lương cũng là một con người trong nhân loại, bạn hãy sống như người ta, tại sao bạn khác đi làm gì.

Người thân với mình ra đi dĩ nhiên mình phải buồn chứ, vì có bao nhiêu kỷ niệm, nghệ sĩ đồng nghiệp cùng hát với nhau. Nhưng không vì lẽ đó mà làm cho nó lớn chuyện hơn những người bình thường khi họ chết. Thậm chí người nghệ sĩ trong thời đại này còn có nhiều điều may mắn, khi bạn hát sẽ được đăng lên các nền tảng mạng. Ví dụ những nghệ sĩ mất rồi, cho đến bây giờ muốn nghe họ hát, chúng ta vẫn có thể mở lên nghe và thấy được họ. Trước đó những bác hát rất hay, rất tài nhưng bây giờ có ai biết họ đâu. Hãy thương điều đó và nhìn sự may mắn của mình, để sống như thế nào mà những người thế hệ sau họ không thất vọng về mình hay cải lương. Mình không phải là số một, đó là cách nghĩ riêng của tôi.

* Tại đám tang NSƯT Vũ Linh, nhiều người dân, YouTuber, TikToker tập trung gây náo loạn, cười đùa khi thấy nghệ sĩ. Thậm chí họ chen lấn nhau tại nghĩa trang, gây ảnh hưởng đến những người xung quanh và tạo nên hình ảnh phản cảm. NSND Bạch Tuyết nghĩ gì về vấn đề này?

– Đó là điều không thể tránh được khi có đám đông, ở nhiều nơi thậm chí họ chen nhau và chết. Nhưng mọi người có nghĩ rằng ai cũng muốn làm giống như vậy để video của họ có nhiều view, mỗi người sẽ tự trả lời và tự biết mình làm gì. Tôi không suy nghĩ nhiều về điều đó. Ở nhà tôi vẫn hay nói làm gì người ta trả tiền thì hãy làm, mà tiền lương thiện. Tức giận, buồn rồi chửi bới người khác là xấu xa… không làm ra tiền mà nhiều khi còn phải trả tiền cho mình đi bệnh viện vì buồn nhiều quá, giống ông bà có câu “buồn thúi ruột”, “tức cành hông”. Đối với tôi, cái gì không hữu ích thì tôi cho qua.

Tự dối mình thì bản thân sẽ lãnh địa ngục trước tiên

* Với vẻ ngoài trẻ khỏe như vậy, NSND Bạch Tuyết có nhận lời mời tham gia quảng cáo cho thẩm mỹ viện hay thực phẩm chức năng không?

– Không, khi kinh doanh họ sẽ nghĩ đến chuyện quảng cáo nhưng riêng tôi nếu thật sự có thì tôi sẽ nói, còn không dùng mà dựng chuyện lên thì không nên. Tôi quan niệm rằng điều gì có thật, biết thật, làm thật, ai bảo nói thì tôi sẽ nói một chút. Còn ngược lại thì tôi phải nói rằng tôi không biết.

Khi bạn thành thật với chính mình, não sẽ không mệt hay nhầm lẫn. Còn nếu bạn có quá nhiều dự án, có cái thật, cái không thật thì con người mình sao đẹp được. Mình không thể giấu người khác đôi mắt và cái thần khi nói dối. Sống vậy thì khổ lắm. Vậy nên các tôn giáo mới nói thiên đường hay địa ngục là tự mình, nếu bạn thật với chính mình thì bạn sống rất nhẹ nhàng, còn tự dối mình thì địa ngục đó bạn sẽ lãnh trước tiên

* Bí quyết để NSND Bạch Tuyết luôn trẻ khỏe ở tuổi U.80?

– Thật ra tôi cũng không có bí quyết gì nhiều, vì không ai nói cho mình biết khi nào mình sinh ra, sống bao lâu và khi nào sẽ chết. Nhưng tôi biết chắc rằng đã có mặt ở đây nghĩa là sẽ có ngày đi, vậy nên tôi học cách bảo vệ bản thân mình và không dành thời gian để làm những việc không hữu ích.

Năm 16 tuổi tôi vào đoàn hát, mới đến đã được làm đào chánh liền. Ở vị trí đó, tôi nhìn nhận được nhiều điều. Những ngày đầu lãnh lương đào chánh tôi nhận rất nhiều tiền, khiến một đứa con nít như tôi choáng váng. Tôi trò chuyện với hậu đài, nghe số lương mỗi tối của các chú tôi muốn té xỉu, họ chỉ nhận bằng một chút xíu của mình. Tôi thấy rất tội nghiệp, vì họ còn có vợ con. Vậy nên tôi nói chuyện riêng với người phát lương rằng tôi chỉ nhận tiền vài ba đêm đầu, đêm cuối hãy chia phần của tôi cho hậu đài. Lúc đó tôi mới hiểu giúp đỡ người khác là như thế nào, chứ chưa có khái niệm từ thiện trong đầu.

Sau này khi tìm hiểu về Phật giáo tôi biết đó là những việc làm phước đức, nếu làm mà không ai biết thì phước đức càng lớn hơn nữa, tôi cứ lặng lẽ thực hiện. Khi làm việc thiện, các tế bào sẽ vận động theo hướng đó. Tâm và tướng có liên kết với nhau.

Từ nhỏ đến lớn tôi không dùng sản phẩm dưỡng da, hát xong rửa mặt sạch sẽ rồi ngủ thôi. Tóc thì dùng dầu dừa theo ông bà xưa, tôi không tốn tiền chăm sóc cơ thể. Bây giờ thẩm mỹ viện mời tôi quảng cáo, tôi thấy xấu hổ không nói được, không phải không ham tiền, chả có người nào không ham tiền, đặc biệt là số tiền lớn. Bí quyết chăm sóc của tôi vô cùng đơn giản, không rắc rối. Tôi có nhiều tật xấu nhưng tính tốt là không bình luận chuyện của ai. Đối với tôi, không có dữ liệu là không ý kiến.

* Năm vừa qua, NSND Bạch Tuyết đã có màn kết hợp rất thành công trong ca khúc Về nghe mẹ ru, khi đưa cải lương vào nhạc trẻ. Bà có định sẽ tiếp tục phát triển theo hướng này để đưa cải lương đến gần hơn với khán giả trẻ không?

– Không, vì tôi nghĩ sự yêu thích không thể cưỡng ép, nhất là về nghệ thuật, ai thích thì họ sẽ tự tìm đến. Tôi làm vì tôi thích, may mắn khi đưa ra thì mọi người thích. Trên thế giới rất nhiều người không biết tiếng Anh nhưng họ vẫn thích nghe nhạc Anh, Mỹ. Sở thích là của riêng mỗi người, mình không nên can dự. Tôi nghĩ đó là sự lương thiện.

Vì lẽ đó, tôi không có ý định là phải làm cái gì để thu hút khán giả trẻ. Nhất là những người trẻ thời nay, họ đâu cần mình cố vấn. Họ có cách sống trong đời rất tuyệt vời. Làm việc với người trẻ nhiều, tôi phải quan sát và học hỏi từ họ. Người trẻ bây giờ họ tự đi kiếm cái họ cần. Mình cứ hãy làm điều mình thích, nếu may mắn thì họ sẽ thích điều mình làm, đó là vận may.

* Sắp tới, NSND Bạch Tuyết có dự án nào gửi đến khán giả?

– Tôi sẽ có dự án âm nhạc kết hợp cùng rapper Wowy. Tôi quý bạn từ lúc xem bạn làm giám khảo của chương trình về rap. Tên của bạn khiến tôi liên tưởng đến tư tưởng vô vi của triết gia Lão Tử. Khi làm việc chung tôi thấy bạn là một người hiền vô cùng, bạn cực khôn nhưng làm như một đứa trẻ. Điều đó đã thuyết phục tôi.

* Cảm ơn NSND Bạch Tuyết đã chia sẻ!

Theo Báo Thanh Niên