Với công thức nước + hóa chất nên giá thành cực rẻ, thứ hàng nhái mang tên “nước mắm công nghiệp” dễ dàng chiếm lĩnh hệ thống bán lẻ với hoa hồng cực cao, từ đó chiếm lĩnh thị trường. Ngành nước mắm chân chính trải dài trăm năm đã mất đi 75% thị phần chỉ trong tích tắc.
Thế rồi Dự thảo tiêu chuẩn TCVN 7265:2015 ra mắt đã lần nữa làm choáng váng giới làm nước mắm chân chính. Đến nỗi Văn phòng Chính phủ đã có văn bản truyền ý kiến chỉ đạo của Phó thủ tướng Vũ Đức Đam yêu cầu các quy chuẩn đưa ra không để ảnh hưởng tiêu cực tới sản xuất-kinh doanh nước mắm truyền thống.
Đừng để hàng nhái làm hại nước mắm
TS.Trần Thị Dung -Hiệp hội Thực phẩm minh bạch, bức xúc: Các nhà sản xuất nước mắm chỉ muốn làm rõ sản xuất từ cá và muối ra nước mắm, đó là nghề truyền thống, hãy trả lại tên nước mắm cho họ, tách nước nắm truyền thống riêng ra chứ không đánh đồng với thứ hàng nhái là nước nắm công nghiệp. Điều mà các nhà sản xuất nước mắm quan tâm là hãy trả lại cái tên cho họ.
Theo bà Dung, sở dĩ gọi nước mắm công nghiệp bởi một ngày các đơn vị có 10 cái tank hoặc 10 cái bể thì họ có thể làm ra cả trăm nghìn lít, trong khi các nhà sản xuất nước mắm làm từ muối và cá phải mất hàng năm trời, thậm chí ở miền Bắc còn mất tới 1,5 năm. Làm sao đánh đồng hai thứ đó với nhau được.
Đồng quan điểm, ông Phạm Ngọc Thành -Giám đốc CTCP tư vấn phát triển và thương mại Phúc Lâm, cho rằng: Phải minh bạch hóa từng nhóm sản phẩm, ví dụ nước mắm truyền thống, nước mắm công nghiệp như thế nào và nó dựa trên thực tiễn nào.
Hiện người tiêu dùng chưa có cơ sở phân biệt đâu là nước mắm truyền thống, đâu là nước mắm công nghiệp. Nếu nói dựa trên bao bì cũng rất khó vì từ ngữ sử dụng rất chung chung. Cần có sự minh bạch ngay cả trên tem nhãn như: Nước mắm truyền thống, nước mắm pha chế, nước mắm điều vị… và căn cứ từng tên gọi sẽ có bộ tiêu chuẩn riêng.
Những tiêu chuẩn ngớ ngẩn
Các doanh nghiệp cho rằng, có hơn 50 nội dung trong TCVN 7265:2015 không phù hợp với thực tế sản xuất nước mắm. Trong khi các doanh nghiệp sản xuất truyền thống đang bị cạnh tranh mạnh mẽ, hàng giả hàng nhái tràn lan thì dự thảo này nếu được thông qua lại càng làm doanh nghiệp kiệt quệ thêm.
Chủ tịch Hiệp hội nước mắm Nha Trang Huỳnh Đỗ Hữu Việt cho rằng: Nước mắm truyền thống được tạo ra từ cá-muối hoàn toàn tự nhiên. Thế nhưng, TCVN 7265:2015 lại quy định bảo quản cá khi đánh bắt ở nhiệt độ 3 độ C, kiểm soát dư lượng thuốc bảo vệ thực vật như nitrat, dư lượng thuốc thú y hay độ sáng, màu sắc của nước mắm là không phù hợp trong điều kiện đánh bắt và sản xuất. Việc đưa chỉ tiêu vi sinh Clostridium Clostridium botulinum là sai, vì loại vi sinh này không phát triển trong môi trường nước mắm, gây tốn kém trong kiểm soát.
Ông Huỳnh Ngọc Diệp -Chủ tịch CTCP thuỷ sản 584 Nha Trang, phân tích: Hàm lượng histamine tham khảo từ UB Codex Thái Lan và Codex Việt Nam năm 2005 – 2006. Thế nhưng, nước mắm Thái Lan chủ yếu là dạng công nghiệp nên hàm lượng histamine trong sản phẩm rất thấp. Nước mắm Việt Nam có độ đạm cao nên thường có mức histamine 800-1.000ppm hoặc cao hơn nữa. Riêng tại Phú Quốc, do cá được ướp muối ngay trên biển nên có hàm lượng này thấp hơn, nhưng cũng có rất ít lô sản phẩm đạt mức histamine dưới 400ppm.
Ông Dương Hoài Sơn -Thư ký Hiệp hội nước mắm Nha Trang, thông tin thêm: Dự thảo có quy định về việc kiểm soát histamine nguyên liệu cá lấy mẫu và kiểm soát định kỳ là không khả thi trong điều kiện sản xuất nước mắm như hiện nay.
Masan nhập cuộc, tiêu chuẩn bị bóp méo
Ông Lê Trần Phú Đức -Chủ tịch HĐQT CTCP nước mắm Phan Thiết, là một trong những thành viên ban đầu được mời góp ý-xây dựng dự thảo TCVN 7265:2015. Ông Đức thông tin:
Hai cuộc họp đầu của Ban soạn thảo về quy chuẩn nước mắm diễn ra rất tốt, mọi người thống nhất cao và mong muốn sớm hoàn thành. Theo đó, nước mắm truyền thống thì không được tồn tại 4 hợp chất gồm: Chất bảo quản, chất tạo mùi, chất tạo vị và chất làm dày.
Đầu năm 2018, thành viên tham gia góp ý dự thảo này có thêm đại diện của Tập đoàn Masan. Cũng từ thời điểm này, những ý kiến của tôi bị loại bỏ hết, buộc làm lại từ đầu. Trong nội dung tiếp theo, những góp ý của tôi không còn được chấp nhận, lúc này tôi nhận ra cuộc chiến mới bắt đầu. Tháng 2/2019, qua báo chí tôi mới tiếp cận lại dự thảo này và nó hoàn toàn khác so với ban đầu, chứa nhiều điều bất lợi cho nước mắm truyền thống.
Trong những tiêu chuẩn của dự thảo, có rất nhiều điều vô lý, nếu thực hiện thì những nhà sản xuất nước mắm truyền thống không bao giờ đáp ứng được. Chẳng hạn như quy định lượng tồn dư thuốc bảo vệ thực vật, thuốc thú y, thùng đựng nước mắm trong suốt…. Nhưng với kinh nghiệm của mình, tôi khẳng định những tiêu chuẩn này chỉ là nghi binh, đánh lạc hướng dư luận. Mấu chốt là ở hàm lượng histamine trong nước mắm.
Cơ quan quản lý tự biên tự diễn
Trong khi đó, Ban soạn thảo TCVN 12607:2019 khẳng định không có Masan, hay bất kỳ doanh nghiệp, hiệp hội sản xuất nước mắm nào tham gia vào quá trình soạn thảo. Một thành viên ban soạn thảo khẳng định: Trong ban soạn thảo tiêu chuẩn sản xuất nước mắm hoàn toàn không có một doanh nghiệp, hiệp hội nào tham gia, chỉ có đại diện của Bộ Nông nghiệp & Phát triển Nông thôn và Bộ Khoa học & Công nghệ.
Trong quá trình xây dựng dự thảo, ban soạn thảo không tính đến việc xây dựng 2 tiêu chuẩn riêng cho nước mắm truyền thống và nước mắm công nghiệp. Chúng tôi cũng không làm rõ quy định, khái niệm về các loại nước mắm nên việc làm rõ nước mắm truyền thống và nước mắm công nghiệp không nằm trong phạm vi của tiêu chuẩn này.
Phạm Phước Vinh -Langmoi.vn
Nước Mắm: Dự thảo tiêu chuẩn bị bóp méo từ lúc có Masan tham gia ?
Hoàn Cầu: Trong cơn bão tranh chấp tài sản, NamABank đặt mục tiêu lên HoSE năm 2019
Tỷ phú ngủ với 10.000 phụ nữ: Trả tiền khủng để kiếm chồng cho con gái đồng tính
