Hàng chục tiểu bang của Mỹ đang kiện Meta, công ty mẹ của Instagram, về các tính năng “gây nghiện” và tác hại đến sức khỏe tâm thần của thanh thiếu niên. Đây là cuộc chiến mở đầu nhắm vào các công ty truyền thông lớn nhằm bảo vệ sức khỏe cho trẻ em.
“Trận chiến” rộng khắp
Trong vụ kiện liên bang do 33 tổng chưởng lý đệ trình tại California, các bang cáo buộc rằng các sản phẩm của Meta đã gây hại cho trẻ vị thành niên và góp phần gây ra cuộc khủng hoảng sức khỏe tâm thần ở Mỹ.
Tham gia vào vụ kiện liên bang đa bang hôm 25/10 (giờ địa phương) là California, Colorado, Connecticut, Delaware, Georgia, Hawaii, Idaho, Illinois, Indiana, Kansas, Kentucky, Louisiana, Maine, Maryland, Michigan, Minnesota, Missouri, Nebraska, New Jersey, New York, North Carolina, Bắc Dakota, Ohio, Oregon, Pennsylvania, Rhode Island, Nam Carolina, Nam Dakota, Virginia, Washington, Tây Virginia và Wisconsin.
Các vụ kiện bổ sung được đệ trình lên tòa án tiểu bang được đưa ra bởi quận Columbia, Massachusetts, Mississippi, New Hampshire, Oklahoma, Tennessee, Utah và Vermont.
Vụ kiện được đệ trình lên Tòa sơ thẩm liên bang ở Bắc California – cáo buộc Meta vi phạm một loạt quy chế bảo vệ người tiêu dùng của tiểu bang, cũng như luật riêng tư của trẻ em liên bang được gọi là COPPA (Children’s Online Privacy Protection Act ) cấm các công ty thu thập thông tin cá nhân của trẻ em dưới 13 tuổi mà không có sự đồng ý của cha mẹ.
Letitia James, Tổng chưởng lý của New York, một trong những bang liên quan đến vụ kiện liên bang, cho biết: “Meta đã thu lợi từ nỗi đau của trẻ em bằng cách cố tình thiết kế nền tảng của mình với các tính năng lôi kéo khiến trẻ em nghiện nền tảng của mình đồng thời hạ thấp lòng tự trọng của chúng”.
Ông nói thêm: “Các công ty truyền thông xã hội, bao gồm cả Meta, đã góp phần gây ra cuộc khủng hoảng sức khỏe tâm thần của giới trẻ trên toàn quốc và họ phải chịu trách nhiệm”.
Khiếu nại liên bang kêu gọi lệnh của tòa án cấm Meta vi phạm luật pháp và có các hình phạt về tài chính.
Làn sóng kiện tụng chỉ mới bắt đầu
Làn sóng kiện tụng là kết quả của một cuộc điều tra đa bang bắt đầu từ năm 2021, Tổng chưởng lý Colorado Phil Weiser cho biết trong cuộc họp báo hôm 24/10, sau khi người tố cáo Facebook Frances Haugen đưa ra hàng chục nghìn tài liệu nội bộ của công ty mà bà cho biết đã cho thấy như thế nào; công ty biết sản phẩm của mình có thể có tác động tiêu cực đến sức khỏe tâm thần của giới trẻ.
“Chúng tôi biết rằng đã có những quyết định được đưa ra, một loạt quyết định nhằm làm cho sản phẩm ngày càng gây nghiện hơn” – Tổng chưởng lý bang Tennessee Jonathan Skrmetti nói với các phóng viên – “Và điều chúng tôi muốn là công ty loại bỏ điều đó, bảo đảm rằng họ không khai thác những lỗ hổng này ở trẻ em, rằng họ không làm tất cả những điều để thúc đẩy mức độ tương tác cao hơn, cho phép họ tiếp tục lấy ngày càng nhiều thời gian và dữ liệu từ những người trẻ tuổi”.
Cuộc tấn công pháp lý đa hướng hôm 25/10 cũng đánh dấu nỗ lực mới nhất của các bang nhằm kiềm chế các nền tảng công nghệ lớn vì lo ngại rằng các công ty truyền thông xã hội đang thúc đẩy tình trạng trầm cảm và ý định tự tử ở giới trẻ tăng đột biến.
Các vụ kiện tuân theo một loạt luật pháp ở các bang từ Arkansas đến Louisiana nhằm kiểm soát phương tiện truyền thông xã hội bằng cách thiết lập các yêu cầu mới cho các nền tảng trực tuyến muốn phục vụ thanh thiếu niên và trẻ em, chẳng hạn như yêu cầu họ phải có được sự đồng ý của cha mẹ trước khi tạo tài khoản cho trẻ vị thành niên hoặc họ xác minh độ tuổi của người dùng.
Tổng chưởng lý New Hampshire John Formella cho biết, ngoài các yêu cầu bảo vệ người tiêu dùng, New Hampshire còn đưa ra các yêu cầu bồi thường về trách nhiệm pháp lý đối với sản phẩm và sơ suất như một phần của vụ kiện liên bang.
Các vụ kiện sẽ ngày càng mở rộng. Tiếp nữa, trong phiên điều trần vào sáng thứ Sáu, Thẩm phán quận Yvonne Gonzalez Rogers dự kiến sẽ nghe các lập luận của Google, Meta, Snap và TikTok bác bỏ gần 200 đơn khiếu nại liên quan đến các nguyên đơn tư nhân đã cáo buộc các công ty gây nghiện hoặc làm hại người dùng của họ.
Tổng chưởng lý Colorado Phil Weiser cho biết, có thể vụ kiện đa bang hôm 25/10 sẽ được hợp nhất với vụ kiện của người tiêu dùng, đồng thời nói thêm rằng điểm khác biệt chính của vụ kiện đa bang là nó có thể dẫn đến sự thay đổi tốt hơn cho trẻ em trên toàn nước Mỹ.
Nhiều chuyên gia cho rằng, sau vụ kiện các công ty mạng xã hội khổng lồ ở nước Mỹ, có thể có những động thái tương tự ở châu Âu và các nước khác.
