“Chỉ khi thị trường xăng dầu nước ta thực sự cạnh tranh như các nước phát triển, thì mới có thể rút ngắn thời gian điều chỉnh giá bán lẻ 2-3 ngày một lần, tức là Nhà nước để thị trường tự điều chỉnh. Nhưng chúng ta chưa đạt được như vậy, nên Nhà nước vẫn phải quản lý mặt hàng này để bảo vệ người tiêu dùng và thực hiện các mục tiêu kinh tế vĩ mô khác”, PGS.TS Ngô Trí Long nêu quan điểm.

Cũng ủng hộ quan điểm trên, PGS.TS Nguyễn Thường Lạng – Trường Đại học Kinh tế Quốc dân cho rằng, phương án rút ngắn thời gian giữa 2 kỳ điều hành còn 7 ngày thì giá xăng dầu sẽ lên – xuống sát với diễn biến giá thế giới hơn.

Bên cạnh các ý kiến ủng hộ, cũng có quan điểm cho rằng cần xem xét kỹ hơn khi mặt hàng này vẫn chưa vận hành theo cơ chế thị trường.

Theo đó, thông tin với báo chí, TS. Giang Chấn Tây – Giám đốc Công ty TNHH MTV Bội Ngọc (Trà Vinh) cho biết, hiện nay, Nhà nước vẫn coi xăng dầu là mặt hàng chiến lược cần quản lý, đưa xăng dầu vào nhóm mặt hàng bình ổn giá. Nhà nước vẫn can thiệp để điều chỉnh giá xăng dầu, tránh những cú sốc cho nền kinh tế. Do vậy, khi xăng dầu chưa theo vận hành theo cơ chế thị trường thì việc đề xuất điều hành giá mỗi tuần một lần là chưa phù hợp. Bởi xăng dầu là hàng hoá đặc biệt, không phải mua bán như hàng hoá thông thường, mà cần có lượng hàng dự trữ phù hợp với sức chứa của bồn bể để chống hao hụt, giao nhận hàng là phải ngưng bán hàng.

“Việc giảm thời gian điều chỉnh giá khi xăng dầu chưa vận hành theo cơ chế thị trường chắc chắn tác động tiêu cực đến việc giảm quy mô kinh doanh, hao hụt tăng lên, nguy cơ cháy nổ cao hơn, sổ sách kế toán phức tạp hơn… Việc chi phí tăng lên sẽ ảnh hưởng đến lợi nhuận của doanh nghiệp, kéo theo thất thu thuế thu nhập doanh nghiệp trên toàn quốc”, TS Giang Chấn Tây nêu quan điểm.

Được biết, bên cạnh nội dung đề xuất điều chỉnh giá 7 ngày một lần, để kịp thời cập nhật các chi phí trong giá, Dự thảo Nghị định cũng quy định 3 tháng một lần, doanh nghiệp phải gửi báo cáo tới Bộ Tài chính các chi phí đưa xăng dầu từ nước ngoài về cảng Việt Nam, premium (các chi phí trong kinh doanh xăng dầu) với nguồn mua trong nước, chi phí đưa xăng dầu từ nhà máy lọc dầu trong nước về cảng. Việc này nhằm giúp các cơ quan quản lý thu thập số liệu, phục vụ cập nhật, tính toán giá cơ sở xăng dầu và điều hành giá.

Đồng thời, Dự thảo cũng nêu rõ trước ngày 31/3 hàng năm, doanh nghiệp đầu mối phải kiểm toán riêng chuyên đề về chi phí kinh doanh xăng dầu, báo cáo Bộ Tài chính và Bộ Công Thương để công bố vào ngày 01/7 hàng năm và áp dụng trong công thức tính giá cơ sở.

Theo Lê Sáng/Nhịp Sống Thị Trường