Câu Chuyện Cuộc Sống tuần này tiếp tục lên sóng chia sẻ với những câu chuyện: “Thải độc kỹ thuật số” trong cuộc sống hiện đại; Giữ khoảng cách đúng để có mối quan hệ bền vững; Đừng để sự tự ti cản lối thành công.
“Thải độc kỹ thuật số” trong cuộc sống hiện đại
Cuộc sống hiện đại mang đến nhiều tiện ích nhờ sự phát triển của công nghệ số. Việc sử dụng các thiết bị điện tử mọi lúc, mọi nơi đã trở thành thói quen của nhiều người. Tuy nhiên, việc sử dụng thiếu kiểm soát có thể kéo theo những hệ lụy về sức khỏe. Vì vậy, “detox kỹ thuật số” hay còn gọi là “thải độc kỹ thuật số” đã trở thành một nhu cầu trong hành trình tìm lại sự cân bằng của nhiều người.
Chị Trần Ngọc Anh (TP.HCM) chia sẻ: “Trước đây, tôi sử dụng điện thoại rất nhiều, thậm chí cả khi đi ngủ cũng không rời. Nhưng sau đó, tôi bắt đầu bị mất ngủ do thường xuyên thức khuya làm việc và sử dụng điện thoại quá nhiều. Nhịp sinh hoạt của tôi vì thế mà bị thay đổi đáng kể ”.
ThS Nguyễn Thị Bích Phượng – chuyên gia tâm lý – chia sẻ: “Vấn đề không nằm ở chỗ con người thiếu khả năng kiềm chế hay ý chí, mà là bởi công nghệ đã gắn liền với cuộc sống, công việc, học tập và nhiều lĩnh vực khác. Nếu phủ nhận vai trò của công nghệ, con người sẽ dễ bị tách biệt khỏi thế giới hiện đại. Khi sống trong một xã hội mà mọi hoạt động, trật tự đều vận hành nhờ công nghệ, chúng ta khó có thể hoàn toàn thoát ra khỏi guồng quay đó. Tuy nhiên, con người có khả năng dự báo và nhận thức trước hậu quả. Họ có thể nhìn thấy những tác hại nếu đánh mất quyền làm chủ bản thân – khi bị cuốn vào, bị lệ thuộc và dần trở nên ‘nghiện’ công nghệ. Lúc ấy, thay vì để công nghệ phục vụ con người, chúng ta lại trở thành người phục tùng công nghệ; không có nó, ta cảm thấy không thể vận hành, không thể sống được, và dần đánh mất chính mình. Điều đáng báo động và cần được quan tâm hiện nay là: làm sao để con người làm chủ công nghệ, sử dụng nó như một công cụ hỗ trợ, phục vụ cho cuộc sống tốt đẹp, hiệu quả hơn – chứ không để bản thân bị lệ thuộc vào nó”.
Chị Trần Ngọc Anh (TP.HCM) chia sẻ: “Mình quyết định để điện thoại ngoài phòng ngủ và dành trọn ngày cuối tuần cho bản thân, không sử dụng điện thoại. Nhờ vậy, mình cảm thấy nhẹ nhõm hơn rất nhiều và có nhiều thời gian chăm sóc, lắng nghe bản thân hơn”.
Chị Nguyễn Thúy Liễu (TP.HCM) chia sẻ: “Mình có một nguyên tắc là không sử dụng điện thoại trong khi ăn. Chỉ với một thay đổi nhỏ nhưng mang lại hiệu quả rõ rệt – mình trò chuyện nhiều hơn và tập trung vào bữa ăn với gia đình hơn. Ngoài ra, mình cũng duy trì những ngày “không mạng xã hội” mỗi tháng để cả gia đình có thể dành thời gian trọn vẹn bên nhau”.
TS Nguyễn Thị Vân – chuyên gia tâm lý – chia sẻ: “Mình không thể cắt đứt hoàn toàn các kết nối xã hội, nhưng có thể hạn chế tối đa và sử dụng công nghệ một cách có ý thức. Tất nhiên, các thành viên trong gia đình cũng cần nhận thức được điều này để cùng nhau xây dựng thói quen sử dụng thiết bị một cách hiệu quả. Một giải pháp hữu ích là xác định rõ mục đích trước khi mở thiết bị công nghệ. Hãy tự hỏi: Mình dùng nó để làm gì? – phục vụ công việc, học tập hay giải trí. Khi đã hoàn thành mục đích đó, chúng ta nên chủ động dừng lại. Bên cạnh đó, hãy rèn luyện những thói quen tốt như đi bộ, thiền, tập hít thở, làm việc nhà, trồng cây hoặc đơn giản là ngồi thư giãn, hít thở sâu. Những khoảng thời gian này sẽ giúp cải thiện đáng kể sức khỏe thể chất lẫn tinh thần”.
Thải độc kỹ thuật số không có nghĩa là ngắt kết nối hoàn toàn, mà là kết nối đúng lúc và đúng cách. Việc thiết lập ranh giới trong sử dụng thiết bị công nghệ giúp chúng ta tái tạo năng lượng, nâng cao hiệu suất làm việc và cải thiện chất lượng cuộc sống. Khi biết sử dụng công nghệ một cách hợp lý, chúng ta không chỉ sống khỏe mạnh hơn mà còn sống sâu sắc hơn, kết nối thực sự với chính mình và với những người xung quanh. Đó cũng chính là nền tảng quan trọng để hướng tới một cuộc sống thành công và cân bằng.
Clip “Thải độc kỹ thuật số” trong cuộc sống hiện đại: https://youtu.be/rla3cd4z-bo
Giữ khoảng cách đúng để có mối quan hệ bền vững
Trong cuộc sống, không phải lúc nào sự quan tâm cũng mang lại cảm giác thoải mái. Đôi khi, một câu hỏi vô tình có thể chạm đến chuyện riêng tư; hay một lời khuyên xuất phát từ thiện chí lại khiến người nghe cảm thấy khó chịu. Sự thiếu tinh tế trong việc giữ khoảng cách phù hợp có thể khiến tình thân trở thành gánh nặng, tình bạn trở thành áp lực, thậm chí làm cho các mối quan hệ trong gia đình và công việc dần xa cách.
Anh Nguyễn Hùng Anh (TP.HCM) chia sẻ: “Khi đi làm, mình nghĩ ai cũng cần có một khoảng không gian riêng. Sự quan tâm của đồng nghiệp là điều tốt, nhưng nếu họ can thiệp quá sâu vào cuộc sống cá nhân thì mình sẽ cảm thấy ngột ngạt và khó chịu”.
Chị Hoàng Ngọc Quỳnh (TP.HCM) chia sẻ: “Mình nghĩ trong tình bạn nên có một khoảng cách vừa đủ. Việc quan tâm lẫn nhau là điều tốt, nhưng nếu cả hai thường xuyên xen vào chuyện riêng của nhau thì rất dễ khiến đối phương cảm thấy khó chịu. Theo mình, một tình bạn đúng nghĩa là khi cả hai biết tôn trọng lẫn nhau và luôn sẵn sàng có mặt để chia sẻ, đồng hành khi cần”.
ThS Đoàn Thị Minh Thoa – Trường đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, ĐHQG TP.HCM – chia sẻ: “Khái niệm giữ khoảng cách đúng mực là khả năng thiết lập ranh giới và thể hiện sự tôn trọng lẫn nhau trong các mối quan hệ. Làm sao để không quá xa cách đến mức lạnh nhạt, nhưng cũng không quá gần gũi khiến mình vô tình xâm phạm vào quyền tự do của người khác. Việc giữ khoảng cách không chỉ nằm ở khoảng cách vật lý, mà còn thể hiện ở sự tinh tế trong giao tiếp – từ cách lựa chọn lời nói, đặt câu hỏi, chia sẻ thông tin, cho đến việc quan sát hay can thiệp vào đời sống cá nhân của người khác. Ở mức độ cao nhất, đó chính là biểu hiện của sự tôn trọng và thấu hiểu giữa con người với nhau – nền tảng quan trọng để xây dựng những mối quan hệ lành mạnh và bền vững”.
Chuyên gia tâm lý Trương Đài Trang – Trung tâm Tâm lý và Phát triển Con người NHC Việt Nam – chia sẻ: “Việc quan tâm quá mức hay can thiệp quá sâu có thể trở thành gánh nặng cảm xúc đối với người khác. Khi chúng ta can thiệp quá sâu, bản thân có thể nghĩ rằng mình làm vậy vì thương, vì lo lắng cho đối phương, nhưng thực tế lại khiến họ cảm thấy áp lực và nặng nề. Họ có thể cảm thấy không được bày tỏ ý kiến, không có quyền tự quyết, dẫn đến sự khó chịu và ức chế. Dần dần, sự quan tâm quá đà như vậy có thể khiến mối quan hệ mất đi sự kết nối ban đầu. Trong một số trường hợp, nó còn khiến đối phương bùng nổ cảm xúc – như tức giận, cáu gắt, chọn cách im lặng hoặc ngừng giao tiếp, làm cho mối quan hệ trở nên xa cách và rạn nứt”.
ThS Đoàn Thị Minh Thoa – Trường đaị học Khoa học Xã hội và Nhân văn, ĐHQG TP.HCM – chia sẻ thêm: “Giữ khoảng cách đúng mực không có nghĩa là dựng lên một bức tường ngăn cách, mà là xây một hàng rào đủ thấp để chúng ta vẫn có thể mỉm cười, trò chuyện cùng nhau, nhưng đồng thời vẫn giữ được không gian riêng cho mỗi người. Trong thời đại kết nối liên tục như hiện nay, khoảng cách đúng mực giống như một liều “vitamin” giúp các mối quan hệ trở nên khỏe mạnh hơn, vì nó nuôi dưỡng sự tôn trọng và lòng tin giữa con người với nhau. Khi biết đứng ở vị trí vừa đủ gần để quan tâm và vừa đủ xa để không gây áp lực, chúng ta sẽ duy trì được sự gắn kết bền vững, an toàn trong mối quan hệ. Đồng thời, khi thể hiện sự quan tâm một cách khéo léo, người khác sẽ cảm nhận được sự tôn trọng, và mối quan hệ cũng vì thế mà trở nên tốt đẹp hơn”.
Khoảng cách đúng mực không phải là sự xa cách, mà là sự tinh tế trong cách ứng xử. Nó giúp mỗi người có không gian riêng để cảm thấy thoải mái, đồng thời duy trì sự tôn trọng và niềm tin lẫn nhau trong các mối quan hệ.
Clip Giữ khoảng cách đúng để có mối quan hệ bền vững: https://youtu.be/r0kNYVmGVvM
Đừng để sự tự ti cản lối thành công
Mỗi người trong chúng ta đều có những tiềm năng riêng và có thể tỏa sáng nếu được khơi dậy đúng lúc. Thế nhưng, đôi khi chính sự tự ti lại khiến ta nghi ngờ giá trị bản thân, ngần ngại bước ra khỏi vùng an toàn và bỏ lỡ nhiều cơ hội. Có người e ngại vì từng thất bại, có người thu mình lại vì sợ ánh nhìn hay lời đánh giá của người khác. Cũng có người mãi so sánh mình với người xung quanh, để rồi dần đánh mất niềm tin vào chính mình.
Chị Phạm Thị Như Quỳnh (tỉnh Lâm Đồng) chia sẻ: “Trước đây, tôi là một người khá tự ti và rụt rè. Khi bắt đầu với dự án homestay, tôi luôn nghĩ rằng mình sẽ không làm được. Nhưng sau khi suy nghĩ kỹ, tôi quyết định bắt đầu từ những việc nhỏ nhất – chăm chút từng góc nhỏ của homestay, học cách giao tiếp và lắng nghe ý kiến của khách hàng. Mỗi lời động viên, mỗi góp ý của khách chính là nguồn động lực để tôi cố gắng hơn. Dần dần, tôi nhận ra mình có thể tạo nên một không gian độc đáo, một ngôi nhà ấm cúng – nơi khách hàng không chỉ đến để lưu trú, mà còn để tận hưởng trọn vẹn vẻ đẹp và cảm xúc của Đà Lạt”.
ThS Nguyễn Văn Sang – Phó khoa Khoa học Xã hội, Trường đại học Quốc tế Hồng Bàng – chia sẻ: “Tôi nhận thấy hiện nay có rất nhiều bạn trẻ mang trong mình sự tự ti – có thể là về ngoại hình, sắc đẹp, năng lực hay khả năng của bản thân. Nhiều bạn cảm thấy e dè khi đứng trước đám đông, hoặc ngại giao tiếp với bạn bè. Khi chúng ta liên tục so sánh mình với người khác – về ngoại hình, học lực, điều kiện kinh tế hay nhiều khía cạnh khác, thì sự tự ti ấy ngày càng lớn dần, khiến nhiều bạn trở nên thu mình, ngại thể hiện bản thân. Lâu dần, điều này có thể dẫn đến những vấn đề tâm lý nghiêm trọng hơn, thậm chí là trầm cảm hoặc khó khăn trong giao tiếp xã hội. Sự tự ti, nếu không được nhận diện và vượt qua, có thể trở thành rào cản lớn trong sự phát triển của mỗi người”.
ThS Võ Minh Thành – Khoa Tâm lý học, Trường đại học Sự phạm TP.HCM – chia sẻ: “Sự tự ti khiến nhiều bạn trẻ thiếu tự tin khi đưa ra các quyết định quan trọng trong học tập, công việc, cũng như trong cuộc sống. Khi tự ti, các bạn thường nghĩ rằng mình không làm được, sợ sai, không dám thử thách bản thân hay đối mặt với khó khăn. Chính điều đó khiến nhiều cơ hội trôi qua một cách đáng tiếc. Tự ti không chỉ ảnh hưởng đến việc học tập và định hướng mục tiêu, mà còn tác động đến các mối quan hệ xã hội. Nếu không vượt qua được sự tự ti, các bạn sẽ gặp nhiều hạn chế trong phát triển bản thân, cũng như trong hành trình học tập và nghề nghiệp sau này”.
TS Trịnh Viết Then – Trưởng Bộ môn Tâm lý học, Trường đại học Quốc tế Hồng Bàng – chia sẻ: “Mỗi người đều có những năng lực, điểm mạnh và điểm yếu riêng. Việc so sánh những điểm yếu hoặc điều chưa hoàn thiện của bản thân với sự thành công và hoàn hảo của người khác chỉ khiến chúng ta dễ rơi vào cảm giác tự ti, ảnh hưởng đến mối quan hệ và cuộc sống. Để vượt qua sự tự ti, trước hết mỗi người cần nhận thức rõ về bản thân – hiểu được điểm mạnh, điểm yếu, năng lực, giá trị và phẩm chất của chính mình. Từ đó, phát huy những điểm mạnh, rèn luyện và nuôi dưỡng những phẩm chất tích cực, đồng thời không ngừng học hỏi để nâng cao kiến thức, kỹ năng và xây dựng các mối quan hệ lành mạnh. Bên cạnh đó, khi cảm thấy thiếu tự tin hoặc rơi vào trạng thái tự ti, chúng ta có thể tìm kiếm sự hỗ trợ – chia sẻ với bạn bè, người thân, đồng nghiệp, hoặc nhờ đến sự giúp đỡ chuyên nghiệp từ các nhà tâm lý học. Điều này sẽ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về bản thân, khai phá tiềm năng và từng bước lấy lại sự tự tin trong cuộc sống”.
Vượt qua sự tự ti là hành trình khám phá và khẳng định giá trị bản thân. Mỗi ngày, hãy chọn cách tin tưởng vào chính mình, dám thử thách bản thân và không sợ mắc sai lầm. Khi chiến thắng được sự tự ti, cuộc sống sẽ mở ra nhiều cơ hội mới, và chúng ta sẽ dễ dàng chạm tới thành công như mong đợi.
Clip Đừng để sự tự ti cản lối thành công: https://youtu.be/gAp9Egjd5dA
Câu Chuyện Cuộc Sống là chương trình có thời lượng 7-9 phút khai thác thông tin đa chiều, khách quan về các vấn đề đời sống xã hội đang được công chúng quan tâm. Bằng những cuộcđối thoại ngắn kết hợp video dàn dựng, phóng sự phản ánh, Câu Chuyện Cuộc Sống làm khơi gợi lên những chủ đề đang được xã hội quan tâm như: đạo đức gia đình, trách nhiệm với xã hội, pháp luật, pháp lý, văn hóa, an toàn sống của những cá nhân, tập thể điển hình,…
Bên cạnh đó, Câu Chuyện Cuộc Sống còn chia sẻ những ý kiến phân tích, đánh giá từ các chuyên gia, những suy ngẫm, trăn trở về các sự kiện, vấn đề trong xã hội đã, đang và sẽ diễn ra, Đồng thời, chương trình còn tạo nên kênh thông tin phản biện, định hướng dư luận xã hội, mang đến những kỳ vọng về sự tốt đẹp, an lành và hướng thiện.
Câu Chuyện Cuộc Sống phát sóng vào lúc 19:50 Thứ Ba, Thứ Năm và Thứ Sáu hàng tuần trên kênh THVL1. Chương trình do Báo và phát thanh, truyền hình Vĩnh Long phối hợp Jet Studio thực hiện.
Gia Huy (Theo TTV)