Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết giá điện đã đưa vào trong danh mục hàng hoá, dịch vụ do Nhà nước định giá, như vậy không đưa vào bình ổn nữa.
Chiều 23/5, tiếp tục Chương trình kỳ họp thứ 5, Quốc hội tiến hành thảo luận tại hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Giá (sửa đổi).
100% người dân đều sử dụng điện vậy tại sao không bình ổn giá
Theo đại biểu Nguyễn Quốc Luận (đoàn Yên Bái), hàng hóa, dịch vụ bình ổn giá được quy định tại Phụ lục số 1 ban hành kèm theo dự thảo luận bao gồm 10 loại hàng hóa, dịch vụ, tuy nhiên không bao gồm giá điện. Thay vào đó, trong dự thảo Luật hiện nay, giá điện đang quy định tại Phụ lục 2 Danh mục hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước quy định giá.
Đại biểu cho rằng nên bổ sung giá điện vào Phụ lục số 1 vào Danh mục hàng hóa, dịch vụ bình ổn giá. Vì đây là hàng hóa, dịch vụ quan trọng liên quan trực tiếp đến đời sống người dân, liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của tổ chức, doanh nghiệp, tác động lớn đến kinh tế – xã hội, sản xuất kinh doanh và đời sống của người dân.
“Thực tiễn thời gian qua cho thấy, loại hàng hóa này chỉ có tăng, không có giảm. Tuy nhiên, việc tăng giá điện này vẫn chưa đủ để bù đắp chi phí, dẫn đến ngành điện bị lỗ lớn, gây ra mất cân đối dòng tiền và kéo theo nhiều hệ lụy nghiêm trọng”, ông Luận nói.
Từ đó, vị đại biểu đề nghị cần được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền thực hiện các giải pháp, biện pháp nhằm ổn định giá và đưa vào Danh mục hàng hóa, dịch vụ bình ổn giá thì hợp lý hơn.
Cùng quan điểm, đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) cho rằng, quy định hiện nay Nhà nước định giá điện nhưng cũng còn “bao cấp”. Như vậy thì bản chất của ngành điện mà Nhà nước còn bao cấp như vậy, tại sao không đưa vào Quỹ bình ổn giá như bình ổn giá xăng
“Hiện nay 100% người dân đều sử dụng điện vậy tại sao không bình ổn giá. Việc đưa điện vào diện bình ổn giá tôi tin rằng người dân rất hoan nghênh”, ông Hòa nói.
Nhà nước điều tiết giá điện là mệnh lệnh hành chính
Cũng liên quan về vấn đề này, đại biểu Nguyễn Thiện Nhân (đoàn TP Hồ Chí Minh) nêu quan điểm việc Nhà nước điều tiết giá điện ở Việt Nam là mệnh lệnh hành chính chứ “Nhà nước không chi một đồng nào”.
Thực tế này dẫn tới việc EVN kinh doanh thua lỗ dù đã tăng giá điện 3%, với tổng lỗ 3 năm dự kiến hơn 100.000 tỉ đồng, bằng 49% vốn điều lệ của tập đoàn này.
Theo đại biểu Nhân, hiện nay EVN đang nợ tiền mua điện gần 20.000 tỉ đồng đến hạn phải trả, nhưng không có tiền để trả.
Việc này đe dọa tài chính của doanh nghiệp, không có tiền duy tu máy móc, năng lực sản xuất giảm cũng như khó vay các ngân hàng để có tiền trả nợ khách hàng, đầu tư mới.
“Năm 2024 nếu giá điện không tăng khoản lỗ sẽ lên tới 112.000 – 114.000 tỉ đồng, tức chiếm 54-70% vốn chủ sở hữu của EVN, còn nếu giá điện tăng 3% thì lỗ 94.000 – 126.000 tỉ đồng. Với tình hình lỗ như vậy, mất 46-60% vốn chủ sở hữu, EVN không thể thành tập đoàn mạnh, phát triển bền vững như Chính phủ yêu cầu”, ông Nhân nêu.
Theo ông Nhân, Luật Giá hiện hành và dự thảo Luật Giá (sửa đổi) chưa quy định nguyên tắc quản lý điều tiết giá của Nhà nước, gây nhiều vướng mắc, bất cập trong việc điều tiết giá, đặc biệt là giá điện.
Ông đề nghị bổ sung nguyên tắc quản lý điều tiết giá của Nhà nước vào dự thảo luật, cụ thể, Nhà nước phải có nguồn lực tài chính công và dự trữ hàng hóa phù hợp với điều tiết giá, để Tập đoàn Điện lực Việt Nam, doanh nghiệp nhà nước quan trọng bậc nhất phải phát triển bền vững, trở thành doanh nghiệp nòng cốt thực hiện Quy hoạch Điện VIII.
“Xin không tiếp thu”
Giải trình, tiếp thu các ý kiến trên, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đã lý giải tại sao không đưa giá điện vào trong bình ổn.
Theo Bộ trưởng, giá điện chúng ta đã đưa vào trong danh mục hàng hoá, dịch vụ do Nhà nước định giá, như vậy không đưa vào bình ổn nữa, chính định giá sẽ có lợi cho người tiêu dùng, tức là có lợi cho người dân, vì nhiều lý do.
Thứ nhất là hiện nay nguồn lực phải đảm bảo, ngân sách chúng ta đang còn hạn hẹp, hoặc vấn đề doanh nghiệp sản xuất điện, hiện nay chủ yếu Tập đoàn EVN là tập đoàn của Nhà nước chiếm trên 50%.
“Thứ hai là nếu hỗ trợ bằng ngân sách thì phải sửa Luật Ngân sách để phù hợp. Cho nên chúng tôi xin chưa tiếp thu ý kiến này”, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết.
