Việc Đàm Vĩnh Hưng, Lệ Quyên ký tên lên tranh đấu giá đang gây bão dư luận và cho thấy những ứng xử văn hoá trong xã hội ngày càng có vấn đề. Lên tiếng về những hành vi phản cảm của các nghệ sĩ trên các diễn đàn, nhạc sĩ Trần Minh Phi -một người đam mê hội họa đã có những phát ngôn thẳng thắn.

Nhạc sĩ Trần Minh Phi: Cần xem lại nhân cách công dân
Theo Danviet, NS.Trần Minh Phi khẳng định: “Việc nghệ sĩ ký tên vào một bức tranh có thể gọi là một sự tha hoá trầm trọng không chỉ là nhân cách nghệ sĩ mà là nhân cách công dân. Bên cạnh đó là ý thức về việc cần phải tôn trọng bản quyền (quyền sở hữu trí tuệ) rất kém. Điều đó cho thấy các vấn nạn về bản quyền tác giả trong các lĩnh vực, nhất là nghệ thuật cứ xảy ra không ngớt.

Với hiểu biết bình thường của một người học vấn trung bình, ai cũng biết ký tên lên một bức tranh chỉ có người vẽ ra bức tranh đó có quyền mà thôi. Và người cho phép người khác ký tên lên bức tranh đó cũng chính là người vẽ bức tranh, và chỉ duy nhất họ mà thôi.

Người bỏ tiền ra mua bức tranh chỉ có quyền sở hữu bức tranh chứ không có quyền tác giả. Nếu họ làm điều đó cũng đồng nghĩa là vi phạm quyền tác giả, chưa kể là tội phá hoại nghệ thuật, cho dù họ là chủ sở hữu bức tranh đó”. Nhiều người vẫn còn chưa có khái niệm về việc tuân thủ Luật Sở hữu trí tuệ và chưa hiểu đúng về Luật Sở hữu trí tuệ mà Việt Nam đã là thành viên của Công ước Bern.

Liên quan đến vấn đề này, nhạc sĩ Trần Minh Phi cũng chỉ rõ về quyền tác giả (quyền nhân thân) và quyền sở hữu tác phẩm (quyền tài sản). Anh cho biết: “Khi tác phẩm chưa mua đứt bán đoạn cho ai thì quyền tác giả (quyền nhân thân) và quyền sở hữu tác phẩm (quyền tài sản) là một. Khi tác giả bán nó cho người khác thì tác phẩm này có 2 quyền tách rời nhau và mỗi quyền đều phải được tôn trọng theo đúng luật pháp.

Người chủ sở hữu có quyền xử lý tác phẩm đó theo quyền của mình như: chuyển nhượng, mua bán, tặng, treo, cho vào kho… Nhưng phải tôn trọng quyền tác giả là không được ký tên lên tác phẩm (nếu tác giả không đồng ý), vì như thế người ta có thể hiểu nhầm là đồng tác giả (trường hợp khi cho lưu hành như mua bán lại, triển lãm…). Phạm vi này do điều “mạo danh tác giả” qui định”.

Trên mạng xã hội, nhiều ý kiến cho rằng người sở hữu tác phẩm có quyền làm gì với tác phẩm là việc của họ, có thể ký tên, thậm chí xé, đốt bỏ… Tuy nhiên, bất cứ một hành vi nào đi ngược lại văn hóa đều sẽ bị xã hội lên án chứ chưa nói đến luật pháp có cho phép hay không.

Nhạc sĩ Trần Minh Phi bức xúc: “Việc đốt bức tranh, nằm trong qui định “cắt xén, sửa chữa, xuyên tạc tác phẩm”, là hành động phá hủy tác phẩm còn nặng nề hơn. Qui định này nhằm bảo vệ giá trị vô hình của văn hoá nghệ thuật cũng như lợi ích thưởng lãm của quần chúng (nếu bức tranh có giá trị cao về mặt nghệ thuật). Chưa kể đứng về mặt văn hoá, đó là một vết nhơ. Nếu không phải tâm thần thì đó là một hành động thiếu văn hoá, mang tính huỷ hoại cái đẹp. Tôi chắc là không ai làm như vậy cả, ngay cả tên trọc phú hạng nhất.

Việc chủ sở hữu tranh đề nghị nhiều người ký tên lên tranh cho thấy họ thiếu hiểu biết và cả những người ký cũng thiếu hiểu biết không chỉ về mặt pháp lý mà còn là thiếu tính nhân văn, thiếu tôn trọng người làm ra cái đẹp và tôn trọng cái đẹp.

Có người biện hộ là họ không hiểu luật chơi tranh. Cũng có thể thông cảm nhưng tính nhân văn của một con người, nhất là người làm văn hoá văn nghệ là cần phải có. Anh mang tiếng là làm đẹp cho đời sao có thể tàn phá cái đẹp như ký tên lên một bức tranh đẹp?

Nếu tác giả có đồng ý thì họ chắc cũng độ lượng vì tính chất từ thiện của bức tranh được tác giả đặt cao hơn cái đẹp của tác phẩm -mà tôi cũng chưa biết chính xác thái độ của tác giả thế nào. Nhưng theo tôi, nếu họ không bất bình, không đau xót thì đó là một hành động tự coi thường lao động và giá trị nghệ thuật của mình” – nhạc sĩ Trần Minh Phi chia sẻ.

Đàm Vĩnh Hưng: Không biết không có tội
Theo Kienthuc, Bị một bộ phận cư dân mạng lẫn giới hội họa lên án khi để lại chữ ký rất to lên tranh của họa sĩ Hứa Thanh Bình -bức tranh trước đó được đem ra đấu giá nhằm gây quỹ hỗ trợ nghệ sĩ Lê Bình, Mai Phương bị ung thư phổi, cả Đàm Vĩnh Hưng lẫn Lệ Quyên đều đã có những động thái đáp trả.

Trên trang cá nhân, Đàm Vĩnh Hưng gửi lời xin lỗi vì đã vô tư ký tên lên bức tranh chỉ vì muốn làm vui lòng vị mạnh thường quân sau phiên đấu giá. Tuy nhiên, Mr.Đàm cũng cho rằng “kẻ không biết là không có tội”, anh không đáng bị xúc phạm bởi những lời lẽ nặng nề như thế.

Về phía Lệ Quyên, cô phản ứng khó hiểu, không nói nên lời. Trước phản ứng của hai ca sĩ này, bên cạnh những ý kiến phản đối, có không ít người cho rằng, cũng nên chấp nhận lời xin lỗi từ phía Đàm Vĩnh Hưng, bởi hành động mà anh và ca sĩ Lệ Quyên đã làm là xuất phát từ lòng tốt và việc ký tên lên tranh là do mạnh thường quân yêu cầu.

Tuy vậy theo nhiều ý kiến, việc để lại chữ ký rất to lên tranh cũng không nên, có chăng là một chữ ở góc nhỏ thì sẽ tốt hơn. Như ý kiến của thành viên Nguyễn KuTơ: “Nếu tôi là anh mạnh thường quân kia, sau khi mua bức tranh tôi sẽ đề nghị Đàm Vĩnh Hưng hoặc Lệ Quyên ký một góc và ghi vài dòng lưu niệm, thế là đủ vì tôi thực sự thích nên mới đấu giá mua bức tranh đó và không muốn làm bẩn nó”.
Ngọc Điểm