Nói về bức tranh Thiếu nữ choàng khăn của danh họa lê Phổ, nhà sưu tập Lý Đợi dự báo mức này có thể vượt ngưỡng 2 triệu USD, chưa tính phí, thuế và hải quan. Thậm chí nếu hai chủ cũ của bức này (có một người Hoa) vào cuộc, giá sẽ vượt trên …3 triệu USD, hoặc hứng quá có khi… hơn 5 triệu USD.

Lý giải tại sao so với các họa sĩ tài danh khác ở Việt Nam, tranh của danh họa Lê Phổ thường “neo” ở mức giá cao, nhà phê bình mỹ thuật Nguyên Hưng từng có giải thích: “Lý do cơ bản là vì ‘chúng đang ở trên một kênh thương mại được điều hành tốt’. Và ‘kênh thương mại’ ở đây chính là gallery Wally Findlay ở Mỹ – một gallery gần như độc quyền về tranh Lê Phổ, có trong tay cả ngàn bức tranh của ông. Họ có cách tuyên truyền, giới thiệu bài bản, đánh vào tâm lý của người thưởng thức nghệ thuật, khi mà Lê Phổ là một họa sĩ thuộc lớp đầu tiên của nền mỹ thuật đương đại Việt Nam, chưa kể với thị trường trong nước, ông lại thuộc diện ‘ít được chú ý’, cho nên họ càng tin tranh ông để càng lâu càng có giá…”.

Tác phẩm Tắm biển của Lê Phổ (lụa bồi giấy, 88cm x 56,5cm, khoảng 1938) đã bán 3.965.000 HKD, tương đương hơn 11,7 tỉ đồng ẢNH: T.L

Thật vậy. Cùng với tên tuổi các họa sĩ Việt Nam thì nhiều tác phẩm danh họa Lê Phổ có một vị trí đáng ngưỡng mộ. Vì dụ: Bức tranh Cô gái với khăn quàng cổ màu xanh của ông – vào thời điểm tháng 9.2009 – được định giá từ 100 ngàn đến 120 ngàn USD, đứng thứ 3 trong tốp 5 bức tranh có giá bán cao nhất thời điểm đó (hai bức tranh cao giá hơn thuộc về hai tác giả nước ngoài). Tác phẩm Nhìn từ đỉnh đồi cán mốc trên 844.000 USD tại phiên đấu giá ngày 22.11.2014 của nhà Christie’s; hoặc bức Giáng sinh của ông có giá khởi điểm từ trên 259.000 đến trên 360.000 USD tại nhà Christie’s ở Hong Kong hồi tháng 11.2015. Một tác phẩm khỏa thân khác của Lê Phổ là Le Bain de Mer (Tắm biển, lụa bồi giấy, 88cm x 56,5cm, khoảng 1938) đã bán 3.965.000 HKD, tương đương hơn 11,7 tỉ đồng, trong khi giá dự đoán từ 2.000.000 – 3.000.000 HKD, tăng gần 200% so với giá khởi điểm.

Phiên đấu giá Thiếu nữ choàng khăn sẽ diễn ra tại sự kiện “20th and 21st Century Art Evening Sale” của nhà Christie’s Hong Kong, từ 19 giờ 30 ngày 24.5.2021 (20 giờ 30 phút giờ Hà Nội). Nhà nghiên cứu Lý Đợi phân tích nguyên nhân bức tranh này sẽ …đắt giá.

Nhà nghiên cứu và sưu tập Lý Đợi (phải) tại triển lãm mỹ thuật của vợ chồng họa sĩ Lê Triều Điển – Hồng Lĩnh ở Hội Mỹ thuật TP.HCM ẢNH: NVCC

Bức Thiếu nữ choàng khăn của danh họa Lê Phổ chuẩn bị đấu đang dự báo sẽ rất …đắt giá. ẢNH: T.L

Ông Lý Đợi cho rằng: Thứ nhất, về vật liệu và chất liệu, nó tiêu biểu cho tranh lụa của Việt Nam. Năm 1938 thuộc đỉnh cao nhất trong sự nghiệp của Lê Phổ. Năm 1937, ông trở lại Paris vào lần thứ hai, sau lần đầu lưu trú vào các năm 1931-1932. Trước đó, năm 1933, ông là giáo sư chính thức tại Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương, nên học thuật càng phát triển. Năm 1934 đi nghiên cứu tranh lụa ở Trung Quốc, tại đây ông có dịp nghiên cứu thêm tranh lụa Nhật Bản, Triều Tiên, Đài Loan… Bức Thiếu nữ choàng khăn đúng như câu thơ của Tản Đà: “Con đường vô hạn khách Đông Tây”, là sự kết hợp, giao thoa tài tình giữa kỹ thuật Đông Tây và tự tình Việt Nam.

Thứ hai, về đồng đại và lịch đại, hành trình của Thiếu nữ choàng khăn rất minh bạch, ấn tượng, qua tay các nhà sưu tập danh tiếng.

Thứ ba, hiện tại đang có mấy nhà sưu tập quốc nội của Việt Nam và Trung Quốc nhìn ngắm, nên triệu USD là lẽ thường tình. Có khi hứng quá, tăng giá đấu quá… 5 triệu USD cũng không có gì bất ngờ.

Nếu những dự đoán của nhà nghiên cứu Lý Đợi trở thành hiện thực thì bức tranh Thiếu nữ choàng khăn của danh họa Lê Phổ tại phiên đấu giá tới sắp thu về bộn tiền…

Theo Thanh Niên